بروزرسانی: 15 آذر 1404
بهترین غذا برای مرغ تخمگذار؛ تولید بیشتر با تغذیه بهتر
دوست عزیز، تا حالا شده وقتی مرغ هایت تخم کمتر می گذارند اعصابت خرد شود و با خودت بگی «مگر یه ذره غذای بهتر نمی شد تغذیه شان رو ارتقا داد؟» من خودم تو یکی از مرغداری ها دیدم که مشکل اصلی، تغذیه نامناسب مرغ ها بود. یعنی مرغ تخمگذار به اندازه کافی مواد مغذی نگرفته بود و در نتیجه تخم ها هم کیفیت و کمیت لازم را نداشتند. خب، این پوستۀ ماجراست. از نظر من، اگر می خواهید مرغ هایتان بیشتر و بهتر تخم بگذارند، باید دقیق تر در مورد تغذیه شان فکر کنید. همین موضوع غذایی، تفاوت بین یک مرغداری معمولی و یک مرغداری با درآمدهای خوب است.
چرا تغذیه مرغ تخمگذار تا این حد اهمیت دارد؟
بگذارید با یک سوال ساده شروع کنم: مرغ تخمگذار برای چه چیزی زنده است؟ جوابش خیلی روشن است، تخم گذاشتن! هر تخم که مرغ می گذارد نتیجه تغذیه ای است که دریافت کرده. اگر مواد غذایی به اندازه کافی و متعادل به جوجه ها نرسد، نه تنها تعداد تخم ها کم می شود بلکه کیفیت آنها از دست می رود. طبق تحقیقات انجام شده در دانشگاه تهران (منبع: دانشگاه تهران، ۱۳۹۹)، مرغ هایی که تغذیه متعادل و سرشار از کلسیم، پروتئین و ویتامین ها داشتند، تا ۲۰ درصد بیشتر تخم گذاشتند. پس می بینید، تغذیه فقط خوراک نیست، یک سرمایه گذاری مستقیم برای تولید بیشتر و بهتر است.
ترکیب مواد مغذی اصلی در بهترین غذا برای مرغ تخمگذار
اگر بخواهیم دقیق تر به مواد مورد نیاز مرغ اشاره کنیم، باید بگویم پروتئین، کلسیم، فسفر، ویتامین ها (خصوصاً ویتامین D3 و بیوتین) و انرژی مهم ترین بخش های تغذیه ای هستند که باید توجه ویژه ای به آنها داشته باشید. تجربه من این است که مرغداران در تهران و شهرهای اطراف، بیشتر روی دانه های معمولی مثل ذرت و سویا تکیه می کنند و فراموش می کنند که آنزیم ها و ویتامین ها چقدر در جذب بهتر این خوراک ها موثر هستند. تحقیقی از مؤسسه تحقیقات مرغداری کشور (۱۳۹۸) نشان داده افزودن کلسیم و ویتامین D3 باعث بهبود ضخامت پوسته تخم مرغ و کاهش ضایعات می شود.
راهکارهای عملی برای تغذیه بهتر مرغ تخمگذار
حالا حرف نهایی: چطور می شود واقعاً به مرغ ها غذای بهتری داد؟ اول اینکه حتماً یک غذای کامل آماده شده از منابع معتبر مثل کارخانه های شناخته شده تهیه کنید. دوم اینکه همیشه سطح آب تازه و تمیز در اختیار مرغ ها باشد. سوم، غذاهای مکمل مثل کلسیم (صدف یا پودر سنگ آهک) را در دسترس آنها قرار دهید. یادتان باشد تو تهران و سایر مناطق ایران با آب و هوای خاص، نیاز مرغ ها به مواد معدنی در طول سال تغییر می کند. تجربه شخصی من این است که وقتی تابستان ها این نکات را رعایت نکردم، با افت شدید تولید تخم مواجه شدم و بس که مرغ ها به من نگاه می کردند انگار می گفتند «دیگه چرا؟!» آن موقع بود که فهمیدم یک تغذیه اصولی چقدر می تواند درآمد مرغداری را بالا ببرد.
تاثیر تغذیه در کیفیت تخم مرغ
جدای از کمیت، کیفیت تخم مرغ هم اهمیت فراوانی دارد. پوسته تخم مرغ باید محکم و رنگ زرده روشن باشد. یک مطالعه بین المللی (Journal of Poultry Science, 2021) تاکید دارد که تغذیه سرشار از آنتی اکسیدان ها و اسیدهای چرب امگا ۳ نه تنها سلامت مرغ ها را بالا می برد بلکه تخم مرغ هایی با ارزش غذایی بهتر تولید می کند که بازار داغی هم دارند. در واقع، مرغ های تغذیه شده با غذاهای سرشار از ویتامین E و سلنیوم، تخم های سالم تر و ماندگارتری می دهند. این موضوع همیشه برای من جالب بوده، چون به مرغدارها می گویم «اگر می خواهید محصولتان برای مشتری هاتان متمایز باشد، غذای مرغ هایتان را متمایز کنید!»
مشکلات رایج در تغذیه مرغ تخمگذار و چطور رفع کنیم؟
با تمام این مزایا، باید بگویم مشکلاتی هم در این مسیر هست. مثلاً یکی از مشکلات شایع، اختلال در جذب مواد مغذی است. شاید غذای مرغ کامل باشد ولی به دلیل مشکلات گوارشی، مرغ نتواند مواد را خوب جذب کند. برای حل این معضل، استفاده از مکمل های پروبیوتیک و آنزیم ها توصیه می شود. من در یک دوره آموزشی مرغداری، دیدم مرغداری که این مشکل را داشت، فقط با اضافه کردن پروبیوتیک ها به آب آشامیدنی، تولیدش ۱۵ درصد افزایش یافت. آفرین به آن مرغدار!» همچنین تغییرات ناگهانی در نوع غذا، می تواند باعث کاهش اشتها و کمبود تغذیه شود. پس اگر تغییری می دهید، این کار را به تدریج انجام دهید.
دوستان، امیدوارم این یادداشت دوستانه و علمی بتواند کمکتان کند تا مرغ تخمگذارهای شما نه تنها بیشتر بلکه سالم تر و شاداب تر تخم بگذارند. تغذیه مرغ فقط دادن غذا نیست؛ بلکه دادن یک زندگی بهتر به آنهاست، که در نهایت به نفع خود شما هم خواهد بود.
سخن پایانی؛ تغذیه، کلید طلایی مرغداری موفق
اگر از من بپرسید مهم ترین نکته در مرغداری چیست، بدون شک می گویم تغذیه اصولی و علمی. مرغ ها مثل ما نیاز به غذای خوب دارند تا سلامت و انرژی کافی برای تخم گذاری داشته باشند. شما هم به یاد داشته باشید، تغذیه درست تنها یک هزینه نیست؛ بلکه سرمایه گذاری ای است که تضمین کننده سود آینده شماست. پس اگر می خواهید مرغ هایتان با لبخند تخم بگذارند، باید درست تغذیه شوند. در نهایت، من همیشه برای خودم یک شعار دارم: «همیشه غذای مرغ، غذای موفقیت توست». امیدوارم این شعار در زندگی شما هم موثر باشد.
پرسش های پرتکرار (FAQ)
- ۱. بهترین نسبت پروتئین در غذای مرغ تخمگذار چقدر است؟
- غذای مرغ تخمگذار معمولاً باید حدود 16 تا 18 درصد پروتئین داشته باشد تا تولید تخم بهینه حفظ شود.
- ۲. آیا می توانم برای افزایش تولید تخم از مکمل های ویتامین استفاده کنم؟
- بله، مکمل های ویتامین به خصوص ویتامین D3 و بیوتین تاثیر زیادی در بهبود کیفیت و کمیت تخم دارند.
- ۳. چگونه مطمئن شوم مرغ هایم به اندازه کافی کلسیم دریافت می کنند؟
- ارائه منابع مناسب کلسیم مانند پودر صدف یا آهک مرغداری و فراهم کردن پوسته تخم مرغ خرد شده می تواند به این منظور کمک کند.
- ۴. آیا تغییر ناگهانی در غذای مرغ ها تاثیری روی تخم گذاری دارد؟
- بله، تغییر ناگهانی می تواند باعث کاهش اشتها و در نتیجه افت تولید تخم شود پس بهتر است تغییرات تدریجی اعمال شود.
- ۵. نقش آب تمیز و تازه در تغذیه مرغ تخمگذار چقدر اهمیت دارد؟
- آب تازه و تمیز برای هضم و جذب بهتر مواد مغذی حیاتی است و کمبود آن می تواند به سرعت باعث کاهش تولید تخم شود.
خلاصه نکات کلیدی
| موضوع | نکات کلیدی |
|---|---|
| اهمیت تغذیه | تغذیه مناسب باعث افزایش کمیت و کیفیت تخم مرغ می شود. |
| ترکیب مواد مغذی | پروتئین 16-18%، کلسیم، فسفر، ویتامین D3 و بیوتین ضروری است. |
| مشکلات رایج | اختلال جذب مواد مغذی و تغییر ناگهانی غذا باعث افت تولید می شود. |
| راهکارها | استفاده از مکمل کلسیم، پروبیوتیک و تغذیه تدریجی موثر است. |
| نکته پایانی | تغذیه، سرمایه گذاری طولانی مدت برای موفقیت مرغداری است. |